Başarılı bir yönetici, takım arkadaşlarının güçlü yönlerini keşfeder, ortaya çıkarır ve onları geliştirir. Etkili bir geri bildirim verebilme yöneticiler için en hayati becerilerden biridir. Bu nedenle, yöneticilerin geri bildirim verme becerilerinin önemli bir araç olduğuna inanıyorum.
Geri bildirim, her alanda önemli bir iletişim biçimidir. Yönetici ve çalışanlar arasında kuvvetli bir bağ kurabilir. Ancak yanlış kullanıldığında istenmeyen etkilere de sebep olabilir.
Bu yazımda, yerinde geri bildirimin ne olduğunu, nasıl ve ne zaman başarılı bir şekilde iletileceğini, geri bildirim yöntemimizin etkili olması için neler yapılabileceğini bulacaksınız.
Bir lider olarak, kurumunuza değer sağlamanız beklenir. Bir taktik veya strateji işe yaramadığında, uygun ayarlamaları yapabilmeniz için neyin işe yaramadığını bilmeniz çok önemlidir.
Etkili öğrenme üzerine yapılan araştırmalara göre, performansı artırmak için insanların üç şeye ihtiyacı var:
Net bir hedef
Bu hedefe ulaşmak için gerçek bir arzu
Nelerin iyi yapıldığı ve nelerin iyi yapılmadığını gösteren bir geri bildirim
Zamanlaması, şekli, mekanı her biri ayrı önem arz eder. Geri bildirim verilecek kişiyi iyi tanımış olmak, ilk adımdır. Nelerden hoşlanır, zaafları nedir, kariyerinde nasıl bir noktadadır, motivasyonu ne seviyededir gibi soruların mutlaka cevaplı olması gerekir.
Bu nedenle geri bildirimi rastgele bir şekilde değil, hazırlıklı olarak vermenizi tavsiye ederim.
Peki, yöneticiler neden geri bildirim vermekte bu kadar zorlanıyor?
Belki de bunu yapmaktan rahatsız olduklarından veya bunu doğru bir şekilde yapacak becerilere sahip olmadıklarını düşündüklerindendir. Her iki durumda da, bir sorun ciddileşene kadar geri bildirim vermeyi erteleyebiliyorlar. Bu da performans, zaman ve iş kaybına sebep olabilmektedir.
Houston Üniversitesi Sosyal Hizmet Yüksek Lisans Koleji’ nde uzun süredir profesör ve araştırmacı olan Brene Brown’ın TED konuşması “Güvenlik Açığı Gücü”, en fazla yorum alan, en çok izlenen beş TED görüşmesinden biridir.
Brene BROWN, cesaret ve kırılganlık arasındaki denge üzerine çalışmıştır.
“Kırılgan olmazsanız cesur olamazsınız.” dediği kitabında topluma kırılgan olmanın, hata yapmanın, engellerle karşılaşmanın normal olduğunu anlatmaktadır.
Liderlerin potansiyellerini ortaya çıkarmak için sorumluluk almaktan kaçınmamalarını ve bu potansiyellerini geliştirecek cesarete sahip bireyler olmaları gerekliliğini vurgulamaktadır.
Cesaret, kırılganlık, utanç, iletişim, geri bildirim ve empati gibi beceriler konularında çalışmalarını kolaylaştırmak isteyen profesyonellere yardımcı olmaktadır.
Önce TED konuşmalarında izlediğim ardından kitabını hemen alarak okuduğum Brene Brown’nun konuşmasını internet ortamında kolayca bulabilirsiniz.
Brene BROWN kitaplarında, liderlik ettiğiniz çalışanlarınıza karşı özenli değilseniz ya da o kişilerle bir bağlantınız yoksa önünüzde bir lider olarak iki seçeneğiniz vardır:
Çalışanlarınızla özeni ve bağlantıyı sağlamak
YA DA
Liderliği daha uygun bir başkasına bırakılmasının, verimlilik için şart olduğu
Doğru ve yerinde yapılan geri bildirimlerin sürekli gelişen liderlik olgusu üzerindeki faydalarına araştırmalarında geniş yer vermiştir.
Amaç, organizasyonun bütün kollarını süreç içine dahil ederek, gelişim alanları konusunda farkındalık kazanılmasını sağlamaktır. Bundan dolayı geri bildirimin sadece yöneticiden çalışana değil çalışandan yöneticiye karşı da olabilen bir bilgi akışı olduğu unutulmamalıdır.
Günümüz işletmelerinde çalışanlar, yüksek düzeyde geri bildirim yoğunluğu yaşamaktadırlar. Bundan dolayı geri bildirim süreci yönetici aracı olarak insan kaynakları yönetiminde önemli bir rol üstlenmektedir.
Kurumların başarısı, çalışanlarının büyük ölçüde yeteneklerini ne kadar etkili ve verimli kullandığına bağlıdır.
Bilgi ise en iyi rekabet avantajı sağlamaktadır.
Durağan dönemler yaşayan kuruluşlar bu durumdan kurtulmak için öncelikle bilgiye ve çevresel değişimlere hızlı, kararlı bir şekilde karşılık vermek için bilgi gücünü ortaya koyar.
Özellikle temeli bilgiye dayanan kurumlarda, çalışanların işlerinde başarılı olup olmadıkları veya doğru işi yapıp yapmadıkları konularında sürekli olarak geri bildirim döngüsünün başarısı öne çıkmaktadır.
Günümüzde çok önemli bir hale gelen, özellikle sanal ortamda ayrı yerlerde çalışan personelin üstlerinden ve çalışma arkadaşlarından sağlayacakları geri bildirim bilgisi bir hayli önem kazanmaktadır.
Peki, BİR LİDER etkili bir geri bildirim sürecini nasıl yaratmalıdır?
Aşağıda Brene Brown’ın kitabından aldığım geri bildirim kontrol listesi bulunmaktadır.
Okuyacağınız maddeleri ayrı ayrı ele alıp üzerinde düşündüğümüzde liderler için yapıcı ve dürüstçe verilen geri bildirimlerin iş hayatını kolaylaştıracağına inanıyorum.
Bir liderde bu duyguların, düşüncelerin, davranışların var olabilmesiyle ancak etkili bir geri bildirim gerçekleşebilir.
Bir liderin etkili geri bildirim için kontrol listesi şöyle belirliyor Brene Brown;
Karşınızda oturmak yerine yanınızda oturmaya hazırım.
Sorunu aramızda değil de önümüze koymaya razıyım.
Dinlemeye, soru sormaya ve konuyu tam olarak anlayamayabileceğimi kabul etmeye hazırım.
Hatalarınızı ayırmak yerine iyi yaptığınız şeyleri kabul etmek istiyorum.
Güçlü yönlerinizi ve bunları zorlukların üstesinden gelmek için nasıl kullanabileceğinizi biliyorum.
Seni utandırmadan veya suçlamadan seni sorumlu tutabilirim.
Kendi payıma sahip olmaya hazırım.
Başarısızlıklarınız için sizi eleştirmek yerine çabalarınız için gerçekten teşekkür edebilirim.
Bu zorlukları çözmenin büyümenize ve fırsatınıza nasıl yol açacağından bahsedebilirim.
Senden görmeyi beklediğim kırılganlığı ve açıklığı modelleyebilirim.
Karşınızda oturmak yerine yanınızda oturmaya hazırım.
Yapıcı geri bildirim vermek için tarafsız bir nokta seçmelisiniz.
Bir kafeye gidin ya da ofiste masanız olmayan, düz, sessiz, tarafsız bir yer bulun.
Bu mümkün değilse, ofisinizde yan yana oturarak, açık beden diline, rahat bir duruşa odaklanmaya çalışın ve her türlü güç farkını ortadan kaldırmaya çalışın.
Sorunu aramızda değil de önümüze koymaya razıyım.
“Bunu yaptın” ve “şunu yaptın” dan dan kaçının.
Suçlayıcı bir dil kullanmadan “ben dili” ile iletişim kurun.
Sorunları bireyden ayrı olarak konuşun.
Çalışanlarınızın hataları ve olumsuz davranışları hakkında konuşmayın.
Zorlukların üstesinden gelmek için bir ekip olarak birlikte çalıştığınızı güçlendiğinizi ve çalışanlarınızı desteklediğinizi anlatın.
Dinlemeye, soru sormaya ve konuyu tam olarak anlayamayabileceğimi kabul etmeye hazırım.
Açık ve net olmanız; çalışanınıza açık sorular sormanız, kendilerini değerli hissetmelerini sağlar.
Bu yaklaşım iş hedeflerinize doğru hareket etmenizi ve güven ortamı oluşturmanızı sağlayacaktır.
Hatalarınızı ayırmak yerine iyi yaptığınız şeyleri kabul etmek istiyorum.
Çalışanları iyi performans gösterdiklerinde tanımamız, övmemiz, teşekkür etmeniz çok önemlidir.
Yapıcı geri bildirim vermek zorunda olduğunuzda, değerli olduklarını hissettirmek ve geri bildirim süreci boyunca motive kalmalarını sağlamak için güçlü yanlarını ve başarılarını da kabul etmeniz gereklidir.
Güçlü yönlerinizi ve bunları zorluklarınızı çözmek için nasıl kullanabileceğinizi biliyorum.
Toplantıdan önce çalışanlarınızın güçlü yanlarını nasıl kullanabilecekleri konusunda geri bildirim, görüşmenizi yapılandırmak için biraz hazırlık yapmanızda fayda vardır.
Çalışanlarınızı açık fikirli olmaya teşvik etmelisiniz. Özellikle genç kuşakların aradığı ortam budur.
Seni utandırmadan veya suçlamadan seni sorumlu tutabilirim.
Utandırmak ve suçlamak, çalışanı savunmacı, küçümsenmiş, motivasyonsuz ve bağlantısı kesilmiş hissetmesine neden olur.
Kendi payıma sahip olmaya hazırım.
Kendi hatalarınızı bilin buna öz değerlendirme başarısı diyoruz.
Hatalarınızdan ders almanız ve bu duyguları paylaşmanız önemlidir.
Bu, çalışanlarınızın daha rahat hissetmelerine ve kendi hatalarını görme ve olumlu bir şekilde yapıcı geri bildirim alma konusunda istekli olmalarına yardımcı olur.
Başarısızlıklarınız için sizi eleştirmek yerine çabalarınız için gerçekten teşekkür edebilirim.
Çalışanlarınızın çaba ve başarılarını takdir ederken samimiyet duygusu önemlidir.
Teşekkürünüz size özgü ve empati duygusuyla olmalıdır.
Zorlukları ve sorunları ele almak için yapılması gereken daha fazla konuşma için de açık fikirli bir ortam sağlanır.
Çalışanlarınıza zorlukların çözüldüğünde yaşanılabilecek başarının, mutluluğun hayalini kurdurmanız muhteşem bir motivasyon sağlar.
Bir değerlendirme görüşmesindeyseniz; görüşmenin arkasındaki temel iş amacını ele almanız önemlidir.
Çalışanların amaca odaklanmasının, sorunların çözüm sürecinde kolaylık sağlayacağını unutmayın.
Senden görmeyi beklediğim kırılganlığı ve açıklığı modelleyebilirim.
Bunu yapmanın harika bir yolu da sizin de geri bildirim istemenizdir.
Kendi liderliğiniz ve işinizin gelişimi için kendi hakkınızda açık geri bildirim de istemelisiniz, bunu başaran bir lider olduğunuzda başkalarının da aynı büyüme zihniyetine sahip olmalarına olanak sağlamış örnek bir lider olursunuz.
Bireysel ve kurumsal başarının sürdürülebilir olması için geri bildirim verme ve alma süreci, tedirgin edici olabilir, ancak etkili bir şekilde yapıldığında, gelecekteki büyüme için benzersiz bir fırsat yaratabilir. Olumlu geri bildirimlerde, çalışanın mevcut davranışlarını korunması hedeflenmektedir. Böylelikle; siz ve ekibiniz arasında daha derin bir katılım ve daha güçlü ilişkiler sağlanabilir.
Böylece çalışanın işini sahiplenmesi ve özgüvenin artması sağlanır. Öz güveni artan çalışan ise büyük ihtimalle daha başarılı sonuçlar alacaktır. Bu da başarının anahtarlarından bir tanesidir.
Duygu YURTCU
